Trawniki
- Administrator
SOŁECTWO TRAWNIKI
Sołtys- Barbara Opałka
statut
Wieś- położona w województwie lubelskim, w powiecie świdnickim, w gminie Trawniki.
Powierzchnia Sołectwa Trawniki: 768,19ha.
Liczba ludności: 2835 osób,
Trawniki należą do najstarszych osiedli nad środkowym Wieprzem. Pierwsza historyczna informacja o nich pochodzi z 1437 r. w dniu 11 marca tego roku dokonany został podział dóbr należących do Hektora , Macieja, Pełki, Jana i Wawrzyńca- dziedziców wsi Wola na Mazowszu oraz wsi: Siostrzytów, Dorohucza, Czemierniki, Trawniki, Opatkowice na ziemi lubelskiej. Wówczas wieś Trawniki stała się własnością dwóch najmłodszych braci Wawrzyńca i Jana.
Nazwę wsi w XV w. pisano różnie: Trawnik (1437), Trawniky (1447 – 14960), Strawnyk (1451), Sztrawnyk (1468). Zdaniem Stanisława Rosponda- znanego językoznawcy- Trawniki, to nazwa toponimiczna oznaczająca miejsce w okolicy trawiastej, łąkowej.
W 1437 roku Trawniki były wsią dość rozwiniętą, czego dowodem jest wzmianka o sadzawce rybnej („piscina”) oraz o młynie. Stan zagospodarowania wskazuje więc, że zostały założone na początku XV w. ,a być może, że jeszcze w II połowie XIV w. Ze spisu dóbr diecezji krakowskiej „Liber beneficiorum ”tom II strona 551 Jana Długosza wiadomo o przynależności Trawnik do parafii Czemierniki („ Trawnyk, Villa sub parochia Czemyernyky”).
Parafia Czemierniki odnotowana jest w źródłach już w 1336 roku, przynależne do niej wsie znacznie później: Oleśniki- 1359, Siostrzytów - 1389, Idzikowice 1415, Opatkowice-1427, Dorohucza i Trawniki- 1437.
Przemysław Szafran w książce „Rozwój średniowiecznej sieci Parafialnej w Lubelskim” z 1958 r. wydanej przez Towarzystwo Naukowe KUL, opierając się na źródłach wskazuje, iż parafia Czemierniki istniała już przed 1325 rokiem i nosiła imię św. Wincentego oraz, że istniała do XVII w.
Legenda głosi, że bardzo dawno temu w Czemiernikach mieszkał człowiek bardzo łasy na bogactwo, który miał piękną córkę zakochaną w biednym ale szlachetnym młodzieńcu. Gdy rodzice dowiedzieli się o jej wybranku postanowili jak najszybciej zaślubić ją po swojej myśli z człowiekiem starym, ale bardzo bogatym. Gdy młodzi dowiedzieli się o zamiarach rodziców pod osłoną nocy udali się do kościoła, gdzie ujęty ich miłością ksiądz udzielił im ślubu. Gdy dowiedziała się o tym fakcie matka dziewczyny rzuciła klątwę na kościół „A bodaj się za naszą krzywdę zapadł” i klątwa się ziściła. Kościół się zapadł, a miejsce zaklęsłości terenowej w okresie obfitych odpadów wypełnia się wodą, w której czasem można usłyszeć bicie dzwonów.
Wystawiony przez biskupa Oleśnickiego w 1444 r. kościół w Biskupicach zapoczątkował nową parafię, która powoli wchłonęła parafię Czemierniki.
W latach 1447-1482 wieś drogą dziedziczenia stała się własnością Pełki z Czemiernik, po nim dziedziczący syn Andrzej sprzedał wieś w 1496 r. wraz z częścią Czemiernik i nową osadą Borów za 300 grzywien Jakubowi Jaszowskiemu z Mełgwi (Akt sprzedaży- 1496 r. (Archiwum Państwowe w Lublinie, Księgi ziemskie lubelskie, sygn. 11)).
W trzeciej dekadzie XVII w. wieś należała do Remigiana Więckowskiego. W roku 1676 wieś podzielona była już była między trzech właścicieli. Największą część posiadał stolnik chełmski Tomasz Borsza Drzewiecki i zamieszkiwało w niej 23 poddanych. Mniejsze części należały do Mikołaja Orchowskiego (15 poddanych) i Samuela Bielskiego, współwłaścicieli pobliskich Czemiernik (8 poddanych). W latach osiemdziesiątych XVIII wieku właścicielem wsi był lelowski starosta Antoni Marchocki. Zadłużył się on u podpułkownika regimentu konnego buławy wielkiej koronnej Karola Karola Zawoyskiego i w następstwie przegranego procesu sądowego w lubelskim Trybunale Koronnym musiał oddac ją wierzycielowi w użytkowanie. Ten zaś miał czerpać z niej dochody aż do momentu gdy pożyczona suma mu się zwróci. Następnie Trawniki przeszły w ręce Józefa Bożydara Podhorodyńskiego, członka palestry lubelskiej Trybunału Koronnego. Od 1838 r. dziedzicem Trawnik jest Franciszek Salezy Podhorodeński. W 1850 r. dobra na mocy aktu kupna- sprzedaży przeszły do Ludwika i Józefiny Słomińskich. Przy końcu XIX w. Trawniki wraz z dworem i folwarkiem należą do Aleksandra Michalskiego. W 1922 r. część dóbr nadal pozostających w rękach Michalskich została poddana parcelacji.
„Aleja kasztanowców ”
Trawniki
Znacznej dewastacji uległ ogród dworski w okresie ostatniej wojny, a w latach sześćdziesiątych dwór popadający w ruinę zostaje rozebrany. Stopniowo wyniszczeniu ulegają sędziwe drzewa, których pozostałości zachowały się do dzisiaj.
„ Kaplica grobowa Łodzia Michalskiego ”
„ Park pozostałości ”
„ Kordegarda ”
Dom Sadowskich.
„Cukrownia – hala fabryczna ”
W 1889 r. została wybudowana cukrownia, którą nabyli Jankowski i Wścieklica pochodzący z Łodzi. Na miejscu cukrowni rozpoczęto w 1932 r. budowę fabryki włókienniczej. W sierpniu 1939 r. była prawie gotowa, ale po wybuchu II Wojny Światowej jej właściciele wyjechali. 23 września wkroczyli do Trawnik Niemcy, którzy zajęli fabrykę, zdemontowali maszyny i wywieźli je.
Ze względu na lokalizację przy linii kolejowej Niemcy zorganizowali w Trawnikach w 1941 r. obóz dla jeńców sowieckich oraz zakładników polskich. Większość jeńców zmarłą lub została wymordowana, zaś część z nich zgodziła się na kolaborację i wówczas zorganizowano obóz szkoleniowy dla formacji pomocniczych SS . W marcu i w kwietniu 1942 r. Trawniki stały się stacja tranzystorową dla transportów żydowskich. 23 marca 1942 r. na terenie obozu zgromadzono blisko 2.500 Żydów z Piask, Biskupic, Trawnik, których następnie deportowano do obozu zagłady w Bełżcu. Wówczas zorganizowano w Trawnikach żydowski obóz pracy. W 1943 roku przeniesiono do Trawnik zakłady futrzarskie Schultza wraz z robotnikami żydowskimi z warszawskiego.
Obóz ten zlikwidowano 3 listopada 1943 r. w ramach operacji „Erntefest”. Tego dnia w Trawnikach zamordowano 6.000 do 10.000 Żydów i spalono ich ciała na terenie obozu.
„ Dworzec kolejowy”
„ Zespół dworcowy ”
„ Most kolejowy - wiadukt ”
„ Pomnik ofiar obozu hitlerowskiego ”
Powyższe zdjęcie przedstawia Obelisk ku czci pomordowanych z 1964 r. z dwiema tablicami, jedna informująca o „ internacjonalistycznym” charakterze obozu i druga upamiętniająca pomordowanych, ufundowana przez byłego więźnia zbiegłego z bozu, Dawida Efratiego.
Miały też miejsce egzekucje więźniów lesie Dąbrowa. W lesie Borek znajdują się groby dzieci z Zamojszczyzny.
Pomnik Las Borek.
„… Uczcijmy pamięć chwilą milczenia.
Pochylmy głowy w wielkiej zadumie.
Oni z rąk oprawców ginęli,
A jak każdy żyć bardzo pragnęli.
Wacława Jank- Sidorowa „ Polsko Kochana”
Na terenie byłego zakładu włókienniczego powstały w 1959 r. Zakłady Przemysłu Dziewiarskiego jako filia zakładów siedleckich, która się usamodzielniła w 1962 r. i przyjęła nazwę „TRAWENA” tworzą w Trawnikach wraz z Betoniarnią z 1957 r i elewatorem zbożowym z 1956 r. rozbudowanym w 1970 r. ośrodek przemysłowy.
W 1946 r. założono w Trawnikach Gminną Spółdzielnię „Samopomoc Chłopska”, zaopatrująca miejscową osadę.
Kościół pod wezwanie Chrystusa Króla wzniesiono w latach 1958- 1964 według projektu architekta Stanisława Marzyńskiego.
W akcji „Szkoły na 1000 lecie” w 1966 roku oddano do użytku nowy piękny budynek szkoły, która przyjęła imię Marii Skłodowskiej- Curie.
Obecnie w Trawnikach funkcjonuje Zespół Placówek Oświatowych im. Marii Curie- Skłodowskiej zawierający: oddział przedszkolny, nauczanie początkowe i klasy IV-VI, Gimnazjum Publiczne im. Polonii Francuskiej. Gimnazjum rozpoczęło swoja działalność 01 września 1999r. ze 130 uczniami z całej gminy. Przy gimnazjum działa Uczniowski Klub Sportowy „Tytan”.
Gimnazjum Publiczne w Trawnikach.
Sala sportowa gimnazjum.
Zespół Placówek Oświatowych w Trawnikach.
W Trawnikach jest także Zespół Szkół z internatem.
Oprócz uczniowskiego klubu Sportowego na terenie Trawnik działa także Ludowy Klub Sportowy Trawniki oraz Ochotnicza Straż Pożarna.
