Początki planowania budowy Zbiornika Oleśniki
Koncepcja budowy Zbiornika Wodnego „Oleśniki” po raz pierwszy powstała w latach 70-tych XX wieku i była związana z planowaną wtedy budową na Lubelszczyźnie Zagłębia Węgla Kamiennego.
Pomiędzy 1980 a 2000 rokiem powstało kilka koncepcji budowy zbiornika.
W latach 1999 – 2000 Ośrodek Dokumentacji i Studiów w Lublinie opracował "Studium optymalizacji rozwiązań technicznych, przestrzennych i kosztów dla planowanego na rzece Wieprz zbiornika Oleśniki", w którym ujęto 3 warianty planowanego do budowy zbiornika warianty maksymalny, pośredni i minimalny.
Gmina Trawniki na wiele sposobów przez szereg lat stale zabiegała o to, aby temat Zbiornika Oleśniki pojawiał się w środowiskach decyzyjnych i opiniotwórczych.
Niezbędność tej inwestycji przez szereg lat podkreślał Zarząd Województwa Lubelskiego.
W ostatnich latach do głosów optujących za utworzeniem Zbiornika dołączyła branża górnictwa oraz energetyczna.
Nowe szanse na budowę Zbiornika
W nowej perspektywie finansowej Unii Europejskiej na lata 2014-2020 (z perspektywą do roku 2030) pojawiła się ogromna szansa na realizację Zbiornika Oleśniki.
W dniu 17 czerwca 2014 r. Zarząd Województwa Lubelskiego podjął uchwałę (nr CCLI/5247/2014), w której umieścił Zbiornik Oleśniki a także rewitalizację Kanału Wieprz – Krzna na liście przedsięwzięć o priorytetowym znaczeniu dla realizacji celów Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020.
Fakt ten zmobilizował 5 gmin z 3 powiatów (z Powiatu Krasnystaw: Gmina Krasnystaw i Łopiennik Górny, z Powiatu Chełm: Gmina Rejowiec i Gmina Siedliszcze oraz z Powiatu Świdnik: Gmina Trawniki), do podjęcia działań w celu ustalenia kierunków zintegrowanego rozwoju w wymiarze przestrzennym, gospodarczym i społecznym.
W tym celu w wyżej wymienionych gminach podjęto stosowne uchwały Rad Gmin.
Rada Gminy Trawniki podjęła uchwałę Nr XXXIII/212/14 z dnia 7 sierpnia 2014 roku w sprawie podjęcia współpracy w zakresie rozwoju Obszaru Funkcjonalnego (OF) „Zbiornik Wodny Oleśniki”.
Utworzenie Obszaru Funkcjonalnego „Zbiornik Wodny Oleśniki”
W dniu 25.09.2014 roku w Urzędzie Gminy Trawniki, w obecności Marszałka Województwa Lubelskiego Pana Sławomira Sosnowskiego, Wójtowie Gmin Trawniki, Rejowca Fabrycznego, Siedliszcza, Łopiennika Górnego i Gminy Krasnystaw podpisali list intencyjny, w sprawie wyrażenia woli współpracy w zakresie utworzenia i rozwoju Obszaru Funkcjonalnego „Zbiornik Wodny Oleśniki”, z wiodącą rolą gminy Trawniki.
Wyrażając wolę współpracy, gminy zobowiązały się do:
-
dążenia do jej zacieśnienia w dziedzinach uznanych przez wszystkie strony tworzące obszar funkcjonalny za niezbędne do pobudzenia jego rozwoju społeczno – gospodarczego,
-
przygotowania i wdrożenia zintegrowanej strategii Obszaru Funkcjonalnego „Zbiornik Wodny Oleśniki”, w tym identyfikacji wspólnych projektów,
-
podjęcia niezbędnych działań w celu przygotowania i realizacji wspólnych przedsięwzięć inwestycyjnych, w szczególności związanych z gospodarką wodno - ściekową,
-
turystycznym zagospodarowaniem terenów wokół planowanego zbiornika wodnego Oleśniki oraz wspólnej promocji projektów realizowanych na rzecz rozwoju Obszaru Funkcjonalnego.
Współpraca samorządów jest niezbędna do optymalnego wykorzystania możliwości i szans związanych z realizacją programów operacyjnych w ramach nowej perspektywy finansowej Unii Europejskiej na lata 2014-2020. Wspólne planowanie i realizacja przedsięwzięć o charakterze inwestycyjnym i innowacyjnym stwarza możliwość rozwoju wszystkich zaangażowanych gmin. Nowy model polityki określony w Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 oraz Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta Obszary Wiejskie, zakłada konieczność stosowania podejścia terytorialnego i funkcjonalnego w rozwoju samorządów lokalnych.
Planowany do budowy zbiornik położony jest w dolinie Wieprza w rejonie ujęcia Kanału Wieprz - Krzna (KWK) z rzeki Wieprz w miejscowości Oleśniki. Lokalizacja przedsięwzięcia obejmuje teren Miasta i Gminy Krasnystaw, oraz tereny gmin: Łopiennik Górny, Trawniki i Rejowiec Fabryczny. Planowana powierzchnia zbiornika wynosi 1358 ha, pojemność całkowita 32 mln m3.
Budowa Zbiornika Oleśniki podzielona została na 3 etapy. Etap I (lata 2014 – 2020) obejmuje budowę zbiornika dolnego- zapora czołowa wraz z budowlami – dokumentacja projektowo – prawna z uzyskaniem wymaganych pozwoleń. Etap II (lata 2021 – 2025) obejmuje budowę zbiornika górnego – czasza zbiornika wraz z budowlami. Szacunkowy koszt przedsięwzięcia w latach 2014 – 2025 wyniesie 350 mln zł.
Obszar Funkcjonalny „Zbiornik Wodny Oleśniki”
Głównym zadaniem Zbiornika Oleśniki będzie pobór wody do Kanału Wieprz - Krzna dla odbudowy systemu wodnego dla nawodnień rolniczych, zasilanie stawów rybnych, renaturyzacja ekosystemów przyrodniczych oraz pobór wody dla planowanych w tym rejonie elektrowni.
Kolejnym istotnym zadaniem będzie łagodzenie skutków powodzi w zlewni rzeki Wieprza Środkowego wskutek zaprojektowania rezerwy powodziowej oraz łagodzenie skutków suszy.
W przyszłości także zaopatrzenie w wodę aglomeracji lubelskiej.
Zadaniem Zbiornika będzie także produkcja energii elektrycznej w planowanej elektrowni wodnej.
Zadaniem zbiornika będzie także rozwój turystyki i rekreacji na zbiorniku i Kanale Wieprz – Krzna oraz wzrost przedsiębiorczości w jego rejonie oraz w rejonie Obszaru Strategicznej Interwencji.
Równocześnie z budową zbiornika planowana jest na lata 2014 – 2030 odbudowa systemu kanału Wieprz – Krzna.
Kolejne działania podjęte w celu zwiększania szans na budowę Zbiornika Oleśniki:
W dniu 10 września 2014 roku został złożony wniosek do Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej o włączenie Zbiornika Oleśniki do Planu Gospodarowania Wodami.
W dniu 14 listopada 2014 roku Rząd przyjął Kontrakt Terytorialny dla Województwa Lubelskiego, w którym (na liście warunkowej) umieszczona została budowa Zbiornika Oleśniki.
Umieszczenie Zbiornika Oleśniki na liście priorytetowych przedsięwzięć jak również umieszczenie go w Kontrakcie Terytorialnym choć kluczowe i bardzo ważne, nie oznacza jednak automatycznego przyznania dofinansowania na jego budowę. Możliwe źródła finansowania przedsięwzięcia to: Fundusz Spójności w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko na lata 2014 - 2020, Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego 2014 – 2020, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Nawiązanie w dniu 25 września 2014 r. przez samorządy współpracy w zakresie rozwoju Obszaru Funkcjonalnego „Zbiornik Wodny Oleśniki” jest niezbędne do próby optymalnego wykorzystania możliwości i szans związanych z realizacją programów operacyjnych w ramach nowej perspektywy finansowej Unii Europejskiej na lata 2014-2020. Choć sam Zbiornik finansowany byłby z budżetu centralnego, to o samą infrastrukturę techniczną, drogową, kanalizacyjną, turystyczną muszą zadbać właśnie gminy współpracujące w Obszarze Funkcjonalnym. Wspólne planowanie i realizacja przedsięwzięć o charakterze inwestycyjnym i innowacyjnym stwarza możliwość rozwoju wszystkich zaangażowanych gmin. Nowy model polityki określony w Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 oraz Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta Obszary Wiejskie, zakłada konieczność stosowania podejścia terytorialnego i funkcjonalnego w rozwoju samorządów lokalnych.
Do realizacji przedsięwzięć związanych z Obszarem Funkcjonalnym niezbędne jest opracowanie Zintegrowanej Strategii Rozwoju Obszaru Funkcjonalnego „Zbiornik Wodny Oleśniki” oraz Programu Rozwoju Gminy na lata 2014-2020. Dokumenty te są w trakcie realizacji.
W dniu 17 grudnia 2014 roku odbyło się w GOK w Trawnikach I spotkanie konsultacyjne dokumentu Zintegrowana Strategia Rozwoju Obszaru Funkcjonalnego „Zbiornik Wodny Oleśniki”
W dniu 9 marca 2015 roku w Urzędzie Gminy Trawniki odbyło się kolejne spotkanie konsultacyjne na temat Zintegrowanej Strategii Rozwoju Obszaru Funkcjonalnego „Zbiornik Wodny Oleśniki”. Podczas konsultacji omówiono zasadność tworzenia strategii obszaru funkcjonalnego. Przedstawiono prezentację „Konsultacje społeczne Zintegrowanej Strategii Rozwoju Obszaru Funkcjonalnego „Zbiornik Wodny Oleśniki” (prezentacja poniżej).
Zapraszamy do zapoznania z dodatkowymi materiałami:
Link do prezentacji z dnia 9 marca 2015 roku
- Aneks statystyczno-diagnostyczny
Uchwała Zarządu WL - Przedsiewziecia_priorytetowe_czerwiec_2014.pdf
Uchwała Rady Gminy
Link do skanu listu intencyjnego
